Sürdürülebilirliğe İlişkin Güvence Denetimi

Teknolojik gelişmeler; ülkeleri, ekonomileri, finansal piyasaları ve işletmeleri birbirlerine yakınlaştırmakta ve bu hızlı değişim ile birlikte paydaşların denetimden beklentileri de değişmektedir. Günümüzde, bağımsız denetimin yanı sıra farklı konularda da detaylı ve kapsamlı bilgiler ve güvence hizmetleri talep edilmeye başlanmış ve bu durum sürdürülebilirlik alanında güvence hizmetinin doğmasına neden olmuştur.

Çevre, sosyal ve yönetişim hususlarında ortaya çıkan sürdürülebilirlikle ilgili risk ve fırsatların işletmelerin finansal yeterliliğine yönelik olası etkilerinin açıklandığı sürdürülebilirlik raporlarının doğru ve güvenilir bilgiyi sunması yatırımcıların alacakları kararlar açısından önem arz etmektedir.

Raporlarda sunulan bilgilerin güvenilir olması ise raporun geçerliliğini ve değerini artırmakta olup, söz konusu güvence ancak bağımsız üçüncü taraflar eliyle yürütülebilecek güvence denetimleri sayesinde mümkün olmaktadır.

Sürdürülebilirliğe ilişkin güvence denetimi; raporlayan işletme dışında rapordan farklı şekillerde fayda sağlayan yatırımcılar, finans kuruluşları ve derecelendirme kuruluşları gibi paydaşların, sürdürülebilirlik raporunda yer alan bilgilere yönelik güven seviyesini arttıracak şekilde tasarlanmış bir sonuç bildirmek üzere denetçinin yeterli ve uygun kanıt elde etmeyi amaçladığı nitelikli bir süreçtir. Öte yandan, işletmelerin güvence denetimi yaptırmaya yönelik gönüllü uygulamaları, tüm paydaşların güvenilir ve karşılaştırılabilir bilgiden mahrum olmalarına ve kaynak aktarımının sağlıksız şekilde yapılması sonucuna yol açabilir. Bu nedenle finansal raporlamada olduğu gibi sürdürülebilirlik raporlamasında da zorunlu güvence denetimi uygulamasına geçişle birlikte, doğru ve güvenilir bilgiye ulaşılmasında önemli bir adım atılmış olacak; işletmelerin veri toplama sistemlerini yeniden tasarlamaları, iç kontrole yönelik eksiklerini gidermeleri ve yönetişim faaliyetlerini iyileştirmeleri gibi uzun vadede fayda sağlayacak değişikliklerin yapılması sağlanacaktır.

Güvence denetimi ile denetçi, denetime konu bilginin önemli yanlışlık içerip içermediği hakkında içinde bulunulan şartlara uygun olarak makul güvence veya sınırlı güvence elde etmek, güvence raporu yoluyla, denetim konusunun ölçüm veya değerlendirmesinin çıktısına ilişkin sonuç bildirmek ve ilgili diğer tüm güvence denetim standartlarına uygun zorunlu bildirimleri yapmak amaçlarına ulaşmayı hedeflemektedir.

İşletmeler tarafından hazırlanan kurumsal sürdürülebilirlik raporlarına yönelik güvence denetimleri öncelikle gönüllü uygulamalarla başlamış olsa dahi, başta Avrupa Birliği ülkeleri olmak üzere çeşitli ülkelerde zorunlu uygulamaya gidilmektedir ve başlangıçta sınırlı güvence sağlanması ve zamanla yerini makul güvenceye bırakmasına yönelik düzenlemeler yapılmaktadır. Bu kapsamda, ülkemizde sürdürülebilirlik raporlamasına ilişkin güvence denetimleri zorunlu hâle getirilerek, güvence denetimlerinin sınırlı güvence ile başlamasına karar verilmiştir.

Uluslararası Muhasebeciler Federasyonu (IFAC) altındaki Uluslararası Denetim ve Güvence Standartları Kurulu (IAASB) ISSA 5000 (SGDS 5000) adı verilen sürdürülebilirlik güvence denetimi standardını taslak metin olarak yayımlamıştır. SGDS 5000 kesin hâlini aldıktan sonra sürdürülebilirlik raporlarına yönelik güvence denetimlerinde nihai olarak kullanılacaktır. SGDS 5000 kesin hâlini alıp yayımlanıncaya kadar, kurumsal sürdürülebilirlik raporlarına yönelik güvence denetimleri GDS 3000 “Tarihi Finansal Bilgilerin Bağımsız Denetimi veya Sınırlı Bağımsız Denetimi Dışındaki Güvence Denetimleri” ve GDS 3410 “Sera Gazı Beyanlarına İlişkin Güvence Denetimleri” standartları uyarınca gerçekleştirilecektir.

İlgili Mevzuat