YMMNET

Yatırımların Desteklenmesine İlişkin Yeni Usul ve Esaslar

Yazar: Eser Sevinç

Tarih: 8.06.2025

Yatırımların Desteklenmesine İlişkin Yeni Usul ve Esaslar

Yatırımların desteklenmesine ilişkin yeni usul ve esasları belirlenmiş, 30 Mayıs 2025 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir: Yeni düzenleme ile teşvik sistemi “Yüzyılı Kalkınma Hamlesi” ve” Sektörel Teşvik Sistemi” olmak üzere ikili ayrıma tabi tutulmuştur.

Yapılan düzenlemeyle, gümrük vergisi muafiyeti, katma değer vergisi istisnası, vergi indirimi, faiz veya kâr payı desteği ve yatırım yeri tahsisi desteği sağlanmakta olup, Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi kapsamında ayrıca makine desteği verilmektedir.

1 Ocak 2026 tarihinden itibaren teşvik belgesi kapsamında yurt içinden temin edilen mal ve hizmet bedelleri için elektronik fatura veya elektronik arşiv fatura düzenlenmesi zorunlu hale getirilmiştir.

İlk koşul, teşvik belgesi kapsamında sağlanan KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi, faiz veya kâr payı desteği ve makine desteğinin faydalanma yılı esas alınarak yeniden değerleme oranı ile hesaplanan toplam değeri, yeniden değerleme oranı dikkate alınarak hesaplanmış gerçekleşen sabit yatırım tutarını geçemeyecek olmasıdır.

İkinci koşul, kararın yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla sonuçlandırılmamış müracaatlar, müracaat tarihinde yürürlükte bulunan kararlar çerçevesinde sonuçlandırılacaktır. Kararın yürürlüğe girdiği tarihten önceki kararlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri ile ilgili uygulamalara, teşvik belgesinin dayandığı karar ve ilgili diğer kararlar çerçevesinde devam olunacaktır.

9903 sayılı Kararda yer alan temel ilkeler aşağıdaki gibidir.

I. Yeni Teşvik Sistemi

Yeni düzenleme ile Teşvik sistemi “Yüzyılı Kalkınma Hamlesi” ve” Sektörel Teşvik Sistemi” olmak üzere ikili ayrıma tabi tutulmuştur.

1- Cumhurbaşkanı, bu Kanunun eki Gümrük Giriş Tarife Cetvelinde yer alan eşyaların gümrük vergisi had ve nispetlerini 50'ye kadar yükseltebilir, sıfıra kadar indirebilir veya bu Cetveldeki had ve nispetleri %50'sine kadar artırabilir. Cumhurbaşkanı ayrıca, Tarifedeki notlarda gerekli değişiklikleri yapmaya, bu değişikliklerin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye de yetkilidir. Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası anlaşma hükümleri saklıdır.

 2- Araçlar, kıymetli maden ve petrol aramaları ile ulusal güvenlik harcamaları ve yatırımlarda istisna:

1) Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi: Teknoloji Hamlesi Programı, Yerel Kalkınma Hamlesi Programı ve Stratejik Hamle Programı olmak üzere üç programdan oluşur ve bu uygulamalar kapsamında desteklenen yatırımlar bölgesel teşvikler ile aşağıdaki destek unsurlarından yararlandırılabilir.

a)    Gümrük vergisi muafiyeti,

b)    Katma Değer Vergisi (KDV) istisnası.

c)    Vergi indirimi.

ç)   Faiz veya kâr payı desteği

d)    Makine desteği.

e)    Yatırım yeri tahsisi.

2) Sektörel Teşvik Sistemi: Öncelikli Yatırımlar Teşvik Sistemi ve Hedef Yatırımlar Teşvik Sistemi olmak üzere iki teşvik sisteminden oluşur ve bu uygulamalar kapsamında desteklenen yatırımlar bölgesel teşvikler ile aşağıdaki destek unsurlarından yararlandırılabilir.

a)    Gümrük vergisi muafiyeti.

b)    KDV istisnası.

c)    Vergi indirimi.

ç) Faiz veya kâr payı desteği.

d)    Yatırım yeri tahsisi.

II. Bölgelerde yer alan iller

Yeni düzenlemede destek amaçlı olarak bölgeler aşağıdaki gibi düzenlenmiştir.

 III. Yürürlük tarihi

9903 sayılı Karar, 1 Ocak 2026 tarihinde yürürlüğe girecek olan yatırımlarda aranacak şartlara ilişkin 5 inci maddesinin on birinci, on ikinci, on üçüncü ve on dördüncü fıkraları hariç 30 Mayıs 2025 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

IV. Devam eden teşvik uygulamaları

Sonuçlandırılmamış müracaatlar

Bu Kararın yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla sonuçlandırılmamış müracaatlar, müracaat tarihinde yürürlükte bulunan kararlar çerçevesinde sonuçlandırılır. Ancak, yeni teşvik belgesi düzenlenmesine ilişkin müracaatlar, talep edilmesi halinde bu Karara istinaden değerlendirilir.

Daha önceki kararlara ilişkin uygulama

1) Bu Kararın yürürlüğe girdiği tarihten önceki kararlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri ile ilgili uygulamalara, teşvik belgesinin dayandığı karar ve ilgili diğer kararlar çerçevesinde devam olunur.

2) Daha önceki kararlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında temin edilen makine ve teçhizatın bu Karara istinaden düzenlenen teşvik belgesine devri yapılamaz. Ancak, mevzuat düzenlemesi ya da ortaklık yapısı değişikliği nedeniyle yatırımın bağımsız üretim bölümlerine bölünmesi nedeniyle bölünen kısmın bu Karar kapsamında yeni bir teşvik belgesine devredilmesine, varsa fazladan faydalanılan desteğin geri alınması kaydıyla izin verilebilir.

3) Bu Karar kapsamında desteklenmeyen yatırım konularında daha önceki kararlara istinaden düzenlenmiş ve tamamlama vizesi yapılmamış teşvik belgelerine ilişkin kapasite artışına yol açacak makine ve teçhizat ilavesi yapılamaz.

6/2/2023 tarihinde meydana gelen depremlerden etkilenen ilçelerde uygulama

6/2/2023 tarihinde meydana gelen depremler dolayısıyla genel hayata etkili afet bölgesi kabul edilen ve 2018/11201 sayılı Cazibe Merkezleri Programı Kapsamında Yatırımların Desteklenmesi Hakkında Kararın ek-2' sinde belirtilen ilçelerde yapılacak yatırımlar için 31/1.2/2026 tarihine kadar yapılacak müracaatlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında 6 ncı bölgede uygulanan destekler aynı oran, miktar, süre ve şartlarda sağlanır. Bu kapsamda desteklenecek imalat sanayii yatırımları (NACE Rev.2.1 kodları: 10-32 arası ve 38.2) için 5 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen şart aranmaz.

Cazibe Merkezleri Programı kapsamında yer illerde uygulama

2018/31201 sayılı Kararın ek-1'inde belirtilen illerde yer alan organize sanayi bölgeleri ve endüstri bölgeleri ile Sivas Demirağ Organize Sanayi Bölgesinde yapılacak imalat sanayii yatırımları (NACE Rev.2.1 kodlan; 10-32 arası ve 38.2) için, 31/12/2026 tarihine kadar yapılacak müracaatlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında 6 ncı bölgede uygulanan destekler aynı oran, miktar, süre ve şartlarda sağlanır.

Süresi sona eren desteklere ilişkin uygulama

2012/3305 sayılı Karar döneminde düzenlenen ve 6 ncı bölge için belirlenen sürede sigorta primi işveren hissesi desteği veya varsa sigorta primi desteği sağlanmış ve uygulama süresi sona eren yatırım teşvik belgesi sahibi yatırımcının talebi halinde, desteğin sona erdiği ay dâhil önceki 12 aylık dönemde ilgili teşvik belgesi kapsamı yatırım için uygulama yapılan işyeri sicil numarası altında istihdam edilenlerin aylık ortalamasının altına düşülmediği aylar için uygulanmak ve ilgili teşvik belgesinde belirtilen ilave istihdam sayısını geçmemek üzere teşvik belgesi üzerinde herhangi bir işlem yapılmaksızın sigorta primi işveren hissesi ve varsa sigorta primi desteği uygulama süresi 31/12/2028 tarihine kadar uzatılır. Bu fıkra kapsamındaki destek uygulamasına, uygulamaya ilişkin bilgilerin Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesini takip eden aydan itibaren başlanır.

Yazımız hakkında görüş ve önerileriniz için esersevinc@ymm.net adresine eposta gönderebilirsiniz.