Asgari Kurumlar Vergisi
Asgari Kurumlar Vergisi
Kurumlar Vergisi Mükelleflerinin 2025 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde ettikleri kurum kazançlarına; özel hesap dönemine tabi olan kurumların ise 2025 takvim yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kurum kazançlarına uygulanmak üzere Asgari Kurumlar Vergisi uygulamasına başlanmıştır.
Hesaplanan kurumlar vergisi, asgari kurumlar vergisi uygulamasında kurum kazancının % 10’undan az olamayacaktır.
Asgari kurumlar vergisi hesaplanırken kurum kazancından indirilebilen ve indirilemeyecek istisna ve indirimlerden bulunmaktadır.
- İştirak kazançları istisnası (5520 sayılı Kanun madde 5/1-a)
- Emisyon primi kazancı istisnası (5520 sayılı Kanun madde 5/1-ç)
- Yatırım fon ve ortaklıklarının kazancı istisnası (taşınmazlardan elde edilen kazançlar hariç) (5520 sayılı Kanun madde 5/1-d)
- Risturn kazanç istisnası (5520 sayılı Kanun madde 5/1-i)
- Sat-kirala-geri al işlemlerine yönelik kazanç istisnası (5520 sayılı Kanun madde 5/1-j)
- Varlık kiralama işlemlerinden elde edilen kazanç istisnası (5520 sayılı Kanun madde 5/1-k)
- Türk uluslararası gemi siciline kayıtlı gemilerin işletilmesinden sağlanan kazanç istisnası (4490 sayılı Kanun madde 12)
- Serbest bölgelerde elde edilen kazanç istisnası (3218 sayılı Kanun geçici madde 3)
- Teknoloji geliştirme bölgelerinde elde edilen kazanç istisnası (4691 sayılı Kanun geçici madde 2)
- 213 sayılı Kanunun 325/A maddesine göre girişim sermayesi fonu olarak ayrılan tutarlarda indirim (5520 sayılı Kanun madde 10/1-g)
- 1/7/2005 tarihli ve 5378 sayılı Engelliler hakkında Kanuna göre korumalı işyeri indirimi (5520 sayılı Kanun madde 10/1-h
- Ar-Ge ve tasarım indirimi (5746 sayılı Kanun madde 3 ve 3/A) (6550 sayılı Kanun geçici madde 1/c) (5520 sayılı Kanun madde 10/1-a)
- Kurumlar vergisi beyannamesinin “Diğer indirimler” veya “Diğer indirimler ve istisnalar” satırlarında gösterilmekle birlikte, mahiyet itibarıyla indirim veya istisna kapsamında olmayıp, daha çok vergi matrahının doğru hesaplanması amacıyla beyannamenin bu satırlarına yazılan (Türkiye Muhasebe Standartları/Türkiye Finansal Raporlama Standartları ile Vergi Usul Kanunu hükümleri arasındaki değerleme farkları, örtülü sermaye kabul edilen borçlanmalarda borç alan kurum nezdinde Türk Lirası’nın değer kazanması sonucu oluşan kur farkı gelirleri, kıdem tazminatı karşılığı iptali, vergi borçlarına mahsup edilen ve gelir olarak dikkate alınan 193 sayılı Kanunun mükerrer 121 inci maddesi kapsamındaki indirim hakkı gibi) tutarlar
- Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları kapsamında, vergilendirme hakkının ilgili ülkede bulunması nedeniyle Türkiye’nin vergi alma hakkı olmadığı veya söz konusu kazançların Türkiye’de istisna edilmesi gerektiği durumlarda, elde edilen ve kurum kazancına dâhil edilerek beyannamenin “Diğer indirimler” ile “Diğer indirimler ve istisnalar” satırlarında matrahtan indirim konusu yapılan tutarlar
- İkili veya çok taraflı diğer uluslararası anlaşmalar uyarınca, kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlar.
- Yurt dışı iştirak kazançları istisnası (5520 sayılı Kanun madde 5/1-b)
- Yurt dışı iştirak hissesi satış kazancı istisnası (5520 sayılı Kanun madde 5/1-c)
- Yatırım fon ve ortaklığı kazancı istisnası (Taşınmazlardan elde edilen kazançlar) (5520 sayılı Kanun madde 5/1-d)
- Taşınmaz, iştirak hisseleri ve fon satış kazancı istisnası (5520 sayılı Kanun madde 5/1-e)
- Bankalara, finansal kiralama ya da finansman şirketlerine veya TMSF’ye borçlu durumda olanların taşınmaz veya iştirak hisselerinin satış kazancı istisnası (5520 sayılı Kanun madde 5/1-f)
- Yurt dışı şube kazançları istisnası (5520 sayılı Kanun madde 5/1-g)
- Yurt dışı inşaat, onarım, montaj ve teknik hizmetler kazanç istisnası (5520 sayılı Kanun madde 5/1-h)
- Eğitim ve öğretim kazanç istisnası (5520 sayılı Kanun madde 5/1-ı)
- Yabancı fon kazançlarının vergilendirilmesinde yönetici şirketlere ilişkin kazanç istisnası (5520 sayılı Kanun madde 5/A)
- Sınai mülkiyet hakları satış kazancı istisnası (5520 sayılı Kanun madde 5/B)
- Kur korumalı mevduat ve katılım hesaplarından elde edilen kazanç istisnası (5520 sayılı Kanun geçici madde 14)
- Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında düzenlenen ürün senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazanç istisnası (193 sayılı Kanun geçici madde 76)
- Araştırma altyapılarının Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlarda istisna (6550 sayılı Kanun geçici madde 1/a)
- Özel kanunlarda yer alan ve asgari vergi matrahına dâhil edilmesi gereken diğer istisnalar
- Sponsorluk harcamalarında indirim (5520 sayılı Kanun madde 10/1-b)
- Bağış ve yardımlarda indirim (5520 sayılı Kanun madde 10/1-c)
- Eğitim ve sağlık tesisleri ile yurt inşaatlarına ilişkin bağış ve yardımlarda indirim (5520 sayılı Kanun madde 10/1-ç)
- Kültür ve turizm amaçlı bağış ve yardımlarda indirim (5520 sayılı Kanun madde 10/1-d)
- Cumhurbaşkanlığınca başlatılan yardım kampanyalarına yapılan bağışlarda indirim (5520 sayılı Kanun madde 10/1-e)
- Kızılay Derneği ile Yeşilay Cemiyetine yapılan nakdi bağış ve yardımlarda indirim (5520 sayılı Kanun madde 10/1-f)
- Yurt dışına verilen yazılım, mühendislik, eğitim ve sağlık hizmetleri kazanç indirimi (5520 sayılı Kanun madde 10/1-ğ)
- Nakdi sermaye artışından kaynaklanan faiz indirimi (5520 sayılı Kanun madde 10/1-ı)
- İstanbul Finans Merkezi Bölgesinde faaliyette bulunan kurumların elde ettiği kazançlarda indirim (5520 sayılı Kanun madde 10/1-i)
- Yatırım indirimi istisnası (193 sayılı Kanun mülga 19, geçici 61 ve geçici 69)
- Teknogirişim sermaye desteği indirimi (5746 sayılı Kanun madde 3/5)
- Teknokent sermaye desteği indirimi (4691 sayılı Kanun geçici madde 4)
- Özel kanunlarda yer alan ve asgari vergi matrahına dâhil edilmesi gereken diğer indirimler
- 5520 sayılı Kanun ile diğer Kanunlarda yer alan istisna ve indirimlerin, kurumlar vergisi beyannamesinin ilgili satırlarında gösterilerek indirim konusu yapılan istisna ve indirimler.
Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisinin Hesaplanması Nasıl Olacaktır?
Hesaplanan kurumlar vergisi, asgari kurumlar vergisi uygulamasında kurum kazancının % 10’undan az olamayacaktır.
İndirim ve istisnalar indirilmeden önceki kurum kazancı, hesap dönemi sonundaki ticari bilanço kârına kanunen kabul edilmeyen giderlerin eklenmesiyle bulunan tutardır.
Asgari kurumlar vergisi hesabında, geçmiş yıl zararları da kurum kazancından indirilmeyecektir.
Mali tabloların enflasyon düzeltmesine tabi tutulduğu dönemlerde, asgari kurumlar vergisi hesabında enflasyon düzeltmesi sonucu oluşan değerler dikkate alınacaktır.
Geçici vergi dönemlerinde, asgari kurumlar vergisi hesaplaması yapılacaktır.
Hesaplanan asgari kurumlar vergisinden hesap dönemine ilişkin tevkif (Stopaj) suretiyle ödenen kurumlar vergisi ile ödenen geçici vergiler mahsup edilebilecektir. Kıyaslama sonucu hesaplanan vergiden tevkif suretiyle ödenen kurumlar vergisi ile ödenen geçici vergiler mahsup edilebilecektir.
Mükelleflerin; tasfiye, birleşme, devir ve tam bölünme işlemleri nedeniyle vermiş oldukları beyannamelerinde asgari kurumlar vergisini hesaplamaları gerekmektedir.
Vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi hakkı bulunan kurumlar, hesaplanan asgari kurumlar vergisi için bu haklarını kullanabileceklerdir. Kıyaslama sonucu hesaplanan verginin % 5’i ödenecek vergiden indirim konusu yapılabilecektir.
Asgari Kurumlar Vergisi Hesaplama Tablosu
| Asgari Kurumlar Vergisi Hesaplanacak Kurum Kazancı | = | Ticari Bilanço Karı | + | Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler | - | Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi Hesaplanırken Kurum Kazancından İndirilebilen İstisna ve İndirimler |
|---|
Hesaplanan kurumlar vergisi ile asgari kurumlar vergisi karşılaştırılacak olup yüksek olan tutar matrah olarak tarhedilecektir. Tevkif suretiyle ödenen kurumlar vergisi ile ödenen geçici vergiler mahsup edilerek, vergi indirimi hakkı bulunan kurumlar, bu hakkını kullanabilecektir.
İndirimli Kurumlar Vergisi Uygulaması Nasıl Olacaktır?
Asgari kurumlar vergisinden, indirimli oran uygulaması nedeniyle alınmayan vergi ile 2/8/2024 tarihinden önce Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından alınmış olan teşvik belgelerindeki yatırıma katkı tutarlarının kullanılması nedeniyle ilgili hesap döneminde alınmayan verginin indirileceği ve ödenmesi gereken yurt içi asgari kurumlar vergisi belirleneceği belirtilmiştir.
Hesaplanan asgari kurumlar vergisinden; 2/8/2024 tarihinden önce Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından alınmış olan teşvik belgelerindeki yatırıma katkı tutarlarının kullanılması nedeniyle ilgili hesap döneminde alınmayan vergiler indirilecek ve ödenmesi gereken asgari kurumlar vergisi belirlenecektir.
Bu kapsamdaki yatırıma katkı tutarının tespitinde, 2/8/2024 tarihinden önce mevcut yatırım teşvik belgelerinde kayıtlı olan yatırım tutarı dikkate alınacak, bu tarihten sonra yatırım teşvik belgesinde gerçekleştirilen revizeler sonucundaki artışlar hesaplamaya dahil edilmeyecektir. 2/8/2024 tarihinden sonra (bu tarih dahil) yeni alınan teşvik belgeleri kapsamında yatırıma katkı tutarlarının kullanılması nedeniyle ilgili hesap döneminde alınmayan vergiler, hesaplanan asgari vergiden indirilemeyecektir..
İndirimli Kurumlar Vergisi Uygulamasında Asgari Kurumlar Vergisi Hesaplama Tablosu
| Asgari Kurumlar Vergisi Hesaplanacak Kurum Kazancı | = | Ticari Bilanço Karı | + | Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler | - | Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi Hesaplanırken Kurum Kazancından İndirilebilen İstisna ve İndirimler | - | 2/8/2024 Tarihinden Önce Alınan veya Revize Edilen Teşvik Belgesine Göre Yararlanılan Yatırıma Katkı Tutarı |
|---|
Hesaplanan kurumlar vergisi ile asgari kurumlar vergisi karşılaştırılacak olup yüksek olan tutar matrah olarak belirlenecektir. Tevkif suretiyle ödenen kurumlar vergisi ile ödenen geçici vergiler mahsup edilebilecek, Gelir Vergisi Kanununun mükerrer 121’inci maddesine göre vergi indirimi hakkı bulunan kurumlar, bu indirimi de uygulayabilecektir.
Eser Sevinç
Yeminli Mali Müşavir
Yazılara Dön